អប់រំភាសាចម្រុះ

ខណៈ ដែល ជនជាតិ ខ្មែរ មាន សីលធម៌ ខុសគ្នា មាន ចំនួន ប្រហែល ៩០% នៃ ប្រជាជន ក្នុង ប្រទេស មាន ជនជាតិ ភាគ តិច ជា ច្រើន ដែល មាន ជនជាតិ ភាគ តិច ខុសៗ គ្នា ទំនៀម ទម្លាប់ និង សាសនា ក៏ រស់ នៅ ក្នុង ប្រទេស ផង ដែរ។ ក្នុង ចំណោម ពួក គេ ជន ជាតិ ភាគ តិច ឆាំ មូស្លីម មាន ចំនួន 1-2 % នៃ ប្រជា ជន ។

សព្វថ្ងៃ សមាជិក ភាគ ច្រើន នៃ ជនជាតិ ភាគ តិច ខាង សាសនា នេះ រស់ នៅ ក្នុង ភូមិ ក្រីក្រ និង ជា ញឹក ញាប់ ដាច់ ដោយ ឡែក ពី គេ នៅ តាម ខេត្ត កំពង់ចាម។ ឆាំ មាន ទំនៀម ទម្លាប់ និង ជំនឿ ផ្ទាល់ ខ្លួន ព្រម ទាំង ភាសា របស់ ពួក គេ ផ្ទាល់ ផង ដែរ ។

កុមារ ភាគ តិច មាន ហានិភ័យ ជា ពិសេស ក្នុង ការ ចាក ចេញ ពី សាលា រៀន

នៅ កម្ពុជា បញ្ហា ប្រឈម មួយ នៅ តែ បន្ត ៖ អត្រា ធ្លាក់ចុះ និង ដដែលៗ នៅ ក្នុង ឆ្នាំ ដំបូង នៃ សាលាបឋមសិក្សា និង អនុវិទ្យាល័យ មាន កម្រិត ខ្ពស់ ខណៈ អត្រា ចុះ ឈ្មោះ ចូល មាន កម្រិត ទាប ជា ពិសេស ។ អត្រា ការ ធ្លាក់ ចុះ គឺ ខ្ពស់ បំផុត ក្នុង ចំណោម កុមារ ដែល មក ពី ក្រុម ដែល ងាយ រង គ្រោះ ជា ពិសេស ជន ជាតិ ភាគ តិច ។

ចំនួន កុមារ ដែល នៅ ក្រៅ សាលា មាន ចំនួន ច្រើន ជាប់ ទាក់ ទង យ៉ាង ជិត ស្និទ្ធ នឹង កត្តា ជា ច្រើន ៖

- មិន មាន លទ្ធភាព ចូល រៀន នៅ សាលា

- ចំណាយក្រៅផ្លូវការសម្រាប់គ្រួសារ

- ការផ្លាស់ទីលំនៅផ្ទៃក្នុងរបស់គ្រួសារដោយហេតុវិជ្ជាជីវៈ

- ខ្វះ ការ បណ្ដុះបណ្ដាល វិជ្ជាជីវៈ និង កែច្នៃ ឬ កម្មវិធី ទីពីរ ។

ប៉ុន្តែ សម្រាប់ កុមារ ដែល មក ពី ជន ជាតិ ភាគ តិច បញ្ហា ប្រឈម ថ្មី ត្រូវ បាន បន្ថែម ។ អត្រា ការ ធ្លាក់ ចុះ នៃ សាលា ក្នុង ចំណោម ក្រុម ដែល ងាយ រង គ្រោះ ទាំង នេះ ក៏ ដោយសារ តែ របាំង ភាសា ផង ដែរ ។ នៅ ក្នុង ក្រុម ដែល ងាយ រង គ្រោះ ទាំង នេះ កុមារ ប្រឈម មុខ នឹង ការ លំបាក ជា ច្រើន ។ ពួក គេ ទំនង ជា ទទួល រង នូវ ភាព ក្រីក្រ ភាព មិន ស្មើ ភាព ភេទ ពិការ ភាព និង រស់ នៅ តំបន់ ជន បទ ដាច់ ដោយ ឡែក ពី គេ ។

ឧបសគ្គ បែប នេះ ជំរុញ កុមារ ទាំង នេះ ជា ច្រើន ឲ្យ ចាក ចេញ ពី សាលា រៀន ។ ទោះ ជា យ៉ាង ណា ក៏ ដោយ នៅ ពេល ដែល ពួក គេ ឈាន ដល់ ភាព ពេញ វ័យ និង ស្វែង រក ការងារ មនុស្ស ជា ច្រើន មាន ការ លំបាក ក្នុង ការ ស្វែង រក ការងារ ត្រឹម ត្រូវ ដោយសារ ពួក គេ មិន អាច ទទួល បាន គុណ សម្បត្តិ និង ជំនាញ ដែល ត្រូវការ ដោយ ថ្កោល ទោស ពួក គេ ចំពោះ ប្រាក់ ចំណូល ទាប ។

អប់រំ ភាសា ចម្រុះ ជា ដំណោះ ស្រាយ មួយ ដើម្បី សម្រួល ដល់ ការ បញ្ចូល សាលា សម្រាប់ កុមារ ឆាំ

សមាគមខ្មែរសម្រាប់កុមារក្រៅសាលា គឺជាគម្រោងសហប្រតិបត្តិការរវាង Khemara និង Action Education (AE) ដែលផ្តល់មូលនិធិដោយការអប់រំ A Child និងអនុវត្តដោយ AE។ គោល បំណង ចម្បង នៃ គម្រោង នេះ គឺ ដើម្បី ជួយ កុមារ ដែល មាន កម្រិត និង ក្រៅ សាលា ឲ្យ ទទួល បាន ការ អប់រំ បឋម សិក្សា ដែល សម ស្រប គុណ ភាព និង ពាក់ ព័ន្ធ ។

លោក ខេមរា បុត្រ អនុវត្ត គម្រោង នៅ តំបន់ ទឹកថ្លា ធ្វើការ ដក របាំង សេដ្ឋកិច្ច និង ភាសា ដើម្បី សម្រួល ដល់ ការ ចូល រៀន នៅ សាលា សម្រាប់ កុមារ ក្រៅ សាលា។

មូលហេតុ ចម្បង មួយ នៅ ពី ក្រោយ ចំនួន កុមារ ដែល នៅ ក្រៅ សាលា ខ្ពស់ នៅ ក្នុង សហគមន៍ ឆាំ គឺ របាំង ភាសា ។

ភាសា ចាម ត្រូវ បាន ចាត់ ទុក ថា "ស្វិតស្វាញ" នេះ បើ យោង តាម EGID (Expanded Grade Intergenerational Disruption) មាត្រដ្ឋាន។ មានន័យថា វា ជា ភាសា មួយ ដែល គេ ប្រើប្រាស់ ជាទូទៅ សម្រាប់ ការទំនាក់ទំនង តាម មាត់ និង សរសេរ ដោយ គ្រប់ ជំនាន់ ហើយ ថា ស្ថានភាព របស់ វា មាន និរន្តរភាព ។

ពេល ចុះ ឈ្មោះ ចូល រៀន នៅ សាលា រដ្ឋ កម្ពុជា កុមារា ឈែម សុង ប្រឈម នឹង ការ លំបាក ក្នុង ការ សម្រប ខ្លួន ទៅ នឹង កម្មវិធី សិក្សា ខ្មែរ។

ដើម្បី ធានា ថា សិស្ស ទាំង នេះ អាច មាន ការ ផ្លាស់ ប្តូរ ដោយ ជោគជ័យ ទៅ ជា កម្មវិធី សិក្សា ដែល បាន បង្រៀន ទាំង ស្រុង ក្នុង ភាសា ខ្មែរ គ្រូ ខ្មែរ និង គ្រូ ជំនួយ ការ ឆាំ ធ្វើ ការ ជាមួយ គ្នា ដើម្បី បង្កើត សម្ភារៈ រៀន សូត្រ ថ្នាក់ រៀន និង ប្រើ វា ដើម្បី សម្រួល ដល់ ការ អប់រំ របស់ កុមារ។

«លទ្ធភាព នៃ ការ សម្ដែង ទាប ក្នុង អក្ខរកម្ម និង គណិត វិទ្យា ក្នុង ចំណោម សិស្ស ដែល និយាយ ភាសា ភាគ តិច នៅ ក្នុង ផ្ទះ មាន ច្រើន ជាង ពីរ ដង ច្រើន ជាង សិស្ស ដែល និយាយ ភាសា ខ្មែរ នៅ ក្នុង ផ្ទះ» SITAN, UNICEF Cambodia (2023)

ដូច្នេះ សម្រាប់ ខេមា ការ បង្កើត កម្មវិធី ពហុ ភាសា នេះ គឺ ជា វិធី ដ៏ មាន ប្រសិទ្ធភាព មួយ ដើម្បី ធានា ថា សិស្ស ឆាំ អាច ទទួល បាន ចំណេះ ដឹង កាន់ តែ លឿន ហើយ ថា អត្រា ចូលរួម និង ការ ចូល រួម របស់ ពួកគេ នៅ សាលា នៅ តែ មាន កម្រិត ខ្ពស់ ក្នុង រយៈ ពេល ជា ច្រើន ឆ្នាំ មក ហើយ។

ការ អប់រំ ភាសា ចម្រុះ គឺ ជា ឧបករណ៍ ដ៏ មាន ប្រសិទ្ធិ ភាព មួយ សម្រាប់ ការ សម្រប សម្រួល ការ អប់រំ ដល់ កុមារ ដែល និយាយ ភាសា ភាគ តិច ។

គម្រោង របស់ ក្រុមហ៊ុន ខេមរា ហាប់ សមស្រប នឹង គោលបំណង នៃ ផែនការ សកម្មភាព ជាតិ របស់ ក្រសួង អប់រំ កម្ពុជា សម្រាប់ អប់រំ ពហុ ភាសា ឆ្នាំ ២០១៩-២០២៣ ដែល មាន គោល បំណង លើក ទឹក ចិត្ត ដល់ ការ ចុះ ឈ្មោះ កុមារ ភាគ តិច កាត់ បន្ថយ អត្រា បោះបង់ ដែល បង្ក ឡើង ដោយ របាំង ភាសា ប៉ុន្តែ លើស ពី នេះ ទាំងអស់ ធានា នូវ ការ ចូល ដំណើរ ការ ស្មើ ភាព សម្រាប់ គ្រប់ សេវា អប់រំ បង្កើន គុណភាព និង ការ ស្តារ ឡើង វិញ នូវ ការ រៀន សូត្រ និង ផ្តល់ សេវា អប់រំ ប្រកប ដោយ ប្រសិទ្ធភាព និង អាច បត់បែន បាន។

ក្រៅ ពី កម្មវិធី ពហុ ភាសា ផ្ដល់ សិទ្ធិ ទទួល បាន ការ អប់រំ សម្រាប់ មនុស្ស ទាំង អស់

ខេមា មាន គោល បំណង លើក ទឹក ចិត្ត និង បង្កើន ការ ចូល ដំណើរ ការ និង ការ ចូល រួម ការ អប់រំ ដែល មាន គុណភាព សម្រាប់ កុមារ មក ពី ជន បទ តាម រយៈ ការ លើក កម្ពស់ ការ យល់ ដឹង និង កម្មវិធី កែ សម្រួល និង ពី ជន ជាតិ ភាគ តិច ខាង សាសនា ឆាំ តាម រយៈ ការ ផ្លាស់ ប្តូរ ភាសា ។

ចុង ឆ្នាំ ២០២៣ បាន ឃើញ ការ ពង្រីក គម្រោង របស់ លោក កេម ស៊ាន ពី ១៥ ដល់ ៣០ សាលា រៀន។ ក្នុង ចំណោម សាលា ទាំង ៣០ ដែល ទទួល បាន ប្រយោជន៍ ពី គម្រោង នេះ ១១ ផ្តល់ នូវ កម្មវិធី សិក្សា ចម្រុះ ភាសា សម្រាប់ ថ្នាក់ ទី ១ សរុប ចំនួន ១២ ថ្នាក់។ សហការជាមួយក្រសួងអប់រំ លោក ខេមា បានរៀបចំកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលគ្រូជំនួយការ ឆាំ ដែលបន្ទាប់មកបានជួលដោយជោគជ័យដើម្បីធ្វើការនៅថ្នាក់រៀនភាសាចំនួន ១២។

ជំនួយ ការ គ្រូ ទាំង នេះ គឺ ជា កីឡា ករ សំខាន់ ក្នុង ការ ធានា ការ ផ្លាស់ ប្តូរ បន្តិច ម្តង ៗ និង មាន ប្រសិទ្ធិ ភាព ពី ការ ចាម ទៅ កាន់ ទី តាំង ដើម្បី ឲ្យ កុមារ ឆាំ អាច ឈាន ដល់ កម្រិត ដូច គ្នា នឹង សិស្ស ផ្សេង ទៀត យ៉ាង លឿន ។

នៅ ពាក់ កណ្ដាល ឆ្នាំ ២០២៣ លោក ខេមរៈារ៉ា បាន ស្វាគមន៍ ការ ចុះ ឈ្មោះ សិស្ស ឆែម ៣៣៤ នាក់ ហើយ អង្គការ នេះ រំពឹង ថា តួលេខ ទាំង នេះ នឹង កើន ឡើង សម្រាប់ ឆ្នាំ ២០២៤។

ក្នុង សាលា ចំនួន ៣០ ដែល ទទួល បាន ប្រយោជន៍ ពី គម្រោង នេះ ថ្នាក់ ស្តារ ឡើង វិញ ត្រូវ បាន បង្កើត ឡើង ដោយ លោក ខេមរៈារ៉ា ដែល បាន រចនា ឡើង ដោយ នាយក សាលា បង្រៀន បង្រៀន ដោយ គ្រូ បង្រៀន សាលា និង បាន សម្រប ខ្លួន ទៅ នឹង កាលវិភាគ របស់ កុមារ និង ការ អនុវត្ត សាសនា ឆែម។ កុមារ ដែល មាន ការ លំបាក ក្នុង ការ រៀន សូត្រ ទទួល បាន ប្រយោជន៍ ពី ការ គាំទ្រ ផ្នែក អប់រំ ពិសេស មិន ត្រឹម តែ បញ្ឈប់ ពួក គេ ពី ការ ចាក ចេញ ពី សាលា ប៉ុណ្ណោះ ទេ ប៉ុន្តែ ថែម ទាំង រា រាំង ពួក គេ មិន ឲ្យ ធ្វើ ម្តង ទៀត ក្នុង មួយ ឆ្នាំ ផង ដែរ ។

ក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០២២-២០២៣ សិស្សានុសិស្សចំនួន ៧៦៣នាក់ មានលទ្ធភាពចូលរៀនថ្នាក់ កែច្នៃទាំងនេះ រួមមាន ៤៣៤នាក់ ក្នុងចំណោមកុមារដែលទើបនឹងចូលរៀន និងទើបនឹងចុះឈ្មោះចូលរៀន។

ជាចុងក្រោយ លោក កឹម បុត្រ ប្តេជ្ញាលុបបំបាត់រាល់ឧបសគ្គទាំងឡាយ ដែលរារាំងកុមារមិនឲ្យទៅរៀននៅសាលា មិនថាឧបសគ្គទាំងនោះជាភាសា ហិរញ្ញ វត្ថុ ឬភូមិសាស្រ្តនោះទេ។ ដើម្បី ឆ្លើយ តប ទៅ នឹង ឧបសគ្គ ជា ច្រើន នេះ លោក កែម ភ័ក្ត្រ ផ្ដល់ នូវ ការ គាំទ្រ បែប សប្បុរស ដល់ កុមារ ក្នុង ទម្រង់ នៃ ការ សិក្សា ផ្គត់ផ្គង់ និង ដឹក ជញ្ជូន។

នៅ ពាក់កណ្តាល ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ កុមារ ចំនួន ៤៨៤ នាក់ បាន ទទួល អត្ថប្រយោជន៍ ពី ការ គាំទ្រ បែប សប្បុរស ខណៈ ដែល អ្នក ចុះ ឈ្មោះ ថ្មី ចំនួន ៥០ នាក់ បាន ទទួល អាហារូបករណ៍ ក្នុង ទម្រង់ កង់ ដែល មាន តម្លៃ ៥០ ដុល្លារ ជួយ សម្រួល ដល់ ការ ចូល រៀន នៅ សាលា រៀន។ ជាមួយ នឹង ការ ពង្រីក គម្រោង របស់ យើង ដល់ សាលា ថ្មី ចំនួន ១៥ នៅ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣ លោក ខេមរៈារ៉ា ក៏ អាច ផ្តល់ ជូន ដល់ សិស្ស ដែល ទើប នឹង ចុះ ឈ្មោះ ថ្មី ចំនួន ៣៧៥ នាក់ ដោយ មាន ការ គាំទ្រ ក្នុង ប្រភេទ ១១ ដុល្លារ ក្នុង ម្នាក់ៗ រួម មាន សម្ភារៈ សិក្សា ដូចជា សម្ភារ សាលា ដូចជា សំពត់ សម្លៀកបំពាក់ សៀវភៅ និង ប៊ិច ជាដើម។

ហើយនៅពេលអនាគត?

ក្នុង រយៈ ពេល ពីរ បី ឆ្នាំ ខាង មុខ នេះ លោក កែម រតនៈ មាន បំណង បន្ត អនុវត្ត សកម្មភាព ទាំង នេះ។ វា ជា គម្រោង មួយ ដែល នាយក អង្គ ការ របស់ យើង យក ចិត្ត ទុក ដាក់ ជា ពិសេស មួយ ដែល បន្ត រីក ចម្រើន ហើយ លទ្ធ ផល វិជ្ជមាន របស់ ពួក គេ អាច ត្រូវ បាន ឃើញ រួច ទៅ ហើយ ដោយ សហគមន៍ និង បង្ហាញ ដោយ ការ ចូល រួម យ៉ាង សកម្ម របស់ ពួក គេ ។

ការ ផ្តល់ ឲ្យ កុមារ នូវ មធ្យោបាយ ដើម្បី ផ្តល់ អំណាច ដល់ ខ្លួន ឯង ដោយ ផ្តល់ ឲ្យ ពួក គេ នូវ ការ ចូល ដំណើរ ការ ស្មើ គ្នា ទៅ នឹង សេវា អប់រំ ដែល បាន សម្រប ខ្លួន និង មាន គុណ ភាព គឺ ជា គោលការណ៍ ណែ នាំ មួយ របស់ លោក ស្រី ដែល ត្រូវ គ្នា យ៉ាង ល្អ ឥត ខ្ចោះ ជាមួយ នឹង គោល បំណង របស់ ខ្លួន ៖ ដើម្បី ធ្វើ ឲ្យ មនុស្ស គ្រប់ គ្នា អាច ធ្វើ ឲ្យ មនុស្ស គ្រប់ គ្នា ក្លាយ ជា មនុស្ស ដាច់ ដោយ ឡែក និង ងាយ រង គ្រោះ បំផុត ដើម្បី ទទួល ស្គាល់ សិទ្ធិ របស់ ពួក គេ និង អះអាង ពី សក្តានុពល របស់ ពួក គេ ដូច្នេះ ដើម្បី អាច ចូល រួម យ៉ាង ពេញលេញ ក្នុង ការ អភិវឌ្ឍ សង្គម ។